Τη Μεγάλη βδομάδα του 1996 αποφασίσαμε έτσι ξαφνικά μια παρέα, να κάνουμε Πάσχα στο Πατριαρχείο. Ένας φίλος μουσικός, ο Λουκάς Μεταξάς, που γνώρισα στην ηχογράφηση της «Μανιώς», ταξίδευε συχνά στην Πόλη ψάχνοντας για παραδοσιακά όργανα, και διασκέδασε τους φόβους μας για το άγνωστο, μας έκλεισε δωμάτια, μας ενημέρωσε για το νόμισμα, τη μετακίνησή μας, κι ότι χρειάζεται κανείς να ξέρει για ένα ταξίδι σε μια χώρα φορτωμένη με φήμες, μνήμες και συναισθηματική φόρτιση. Η διαδρομή Επιβιβαστήκαμε στο λεωφορείο του ΟΣΕ από την Καβάλα, νύχτα Μεγάλης Παρασκευής. Στην Ξάνθη, το σχεδόν άδειο λεωφορείο άρχισε να γεμίζει και στην Κομοτηνή γέμισε ασφυκτικά.… Read More

Προχθές το βράδυ, αφού έβαλα για ύπνο και τη δεκάμηνη Αρετούλα, άδραξα την ευκαιρία να παρακολουθήσω στην ΕΤ3 ένα ντοκυμαντέρ της σειράς « Λησμονημένες μορφές», για τη Δόμνα Βισβίζη, την ηρωίδα της Θράκης, που περίμενα ανυπόμονα. Η εκπομπή ανέσυρε στη μνήμη μου το ταξίδι μου προ εικοσαετίας, στην πατρίδα της την Αίνο, σημερινή Ενέζ στην Ευρωπαϊκή Τουρκία, ταξίδι που οφείλω στους γονείς μου που, έφηβη τότε , αποτόλμησαν να με πάρουν μαζί τους. Η Αίνος κατηφόριζε έναν ομαλό κατάφυτο λόφο προς έναν ανοιχτό καταγάλανο κόλπο, στο Θρακικό πέλαγος, όπου δέσποζε ο επιβλητικός όγκος της Σαμοθράκης στο βάθος. Εκεί όπου τελείωναν τα γραφικά… Read More

Μια συνταγή  πραγματικά  πατροπαράδοτη, που μεταδίδονταν από γενιά σε γενιά, από μάνα σε κόρη, στόμα με στόμα , ήταν ο χαλβάς από σιμιγδάλι. -«Κοίτα» μού’ χε πει η μάνα μου, όπως της είχε πει κι η δική της κάποτε,   «θα θυμάσαι:  Ένα, δύο, τρία, τέσσερα. Ένα το λάδι, δύο το σιμιγδάλι, τρία η ζάχαρη, τέσσερα το νερό. Τέσσερα υλικά, τέσσερις αναλογίες». Κάθε Ψυχοσάββατο τώρα τη Σαρακοστή, ήταν Read More

                   {phocagallery view=category|categoryid=24|imageid=130|displayname=0|displaydetail=0|displaydownload=0|displaybuttons=0|displaydescription=0} Στο Πολύστυλο, κοντά στην πλατεία, έμενε η θεία Δεσποινιώ.  Εξηκοντούτις και άνω, διατηρούσε σημάδια της παλιάς ομορφιάς της. Τσαχπίνικο βλέμμα, καλογραμμένα φρύδια, μικρή μυτούλα, δυό πλεξούδες να τυλίγουν το μέτωπο, κλασσικό χτένισμα όλων των γιαγιάδων μας που θυμίζει κεφαλή αγάλματος , και παρόλα τα γεράματα απαραίτητα στ’ αυτιά, περίτεχνα χρυσά σκουλαρίκια. -Ήμαν εγώ στα νειάτα μ’! έλεγε. Όταν μας είδε σε μια πρόβα του Συλλόγου να χορεύουμε μπαϊντούσκα, με τη μουσική Read More

Παραμονές Χριστουγέννων κάπου στα 1950…Η γιαγιά Δόμνα, νέα κοπέλα τότε, ζύμωσε το ψωμί κι ετοίμασε και μια πιατέλα μικίκια*, απαραίτητα όλο το Δωδεκαήμερο σε κάθε θρακιώτικο νοικοκυριό που σέβεται τον εαυτό του, νηστήσιμα και χορταστικά. Αφού τα περίχυσε με το μέλι και τα πασπάλισε με το χοντροκοπανισμένο καρύδι, τα άφησε πάνω στην πυροστιά, στο σβησμένο τζάκι και βγήκε έξω απ’ το σπίτι για δουλειές. Το κλειδί… Α! Το κλειδί δεν υπήρχε περίπτωση να το ξεχάσει! Κλείδωσε την πόρτα και Read More

Παλιότερα, όπου Ελληνισμός, από την Κ. Ιταλία ως την Καππαδοκία, παραμονές Χριστουγέννων γινόταν τα χοιροσφάγια. Θυμάμαι αμυδρά από την παιδική μου ηλικία, ανάμικτα συναισθήματα, αίματα χυμένα στην αυλή της γιαγιάς, το χοίρο να τσιρίζει από αστεία έως άγρια, κάτι σαν πρωτόγονη γιορτή, ίσως κάπως βάρβαρη, αλλά τόσο κοντά στη φύση και στη ζωή. Μια βουλίτσα αίμα στο μέτωπο των παιδιών, κι η ετοιμασία για το Χριστουγεννιάτικο γεύμα (και τις προμήθειες σε κρέας μέχρι τις Απόκριες).Το συκώτι και το έντερο μαζί με ρυζάκι και κρεμμυδάκι χρησιμοποιούνται για το Χριστουγεννιάτικο φαγητό, τη «μπάμπα». Read More

{phocagallery view=category|categoryid=24|imageid=129|displayname=0|displaydetail=0|displaydownload=0|displaybuttons=0|displaydescription=0|displayimgrating=0}      Κυρά Θεοτόκο, εκοιλοπόνα εκοιλοπόνα κι επαρακάλειε -Βοηθήσετέ με αυτήν την ώρα, τη βλοημένη, τη δοξασμένη...   Σ’ όλη σχεδόν τη Θράκη, Βόρεια, Ανατολική και Δυτική, στο Ασπρονέρι και τη Λάδη Διδυμοτείχου, στο Ορτάκιοι Αδριανούπολης, στις Σαράντα Εκκλησιές, στη Ραιδεστό, και αλλαχού απαντούμε παραλλαγές του συγκεκριμένου τύπου καλάντων που δείχνουν να είναι όχι μόνο από τα ωραιότερα Read More

Από τη στιγμή που μαθαίνουμε εμείς οι Έλληνες τις λέξεις «άρτος», «ύδωρ», «οίνος», αναρωτιόμαστε πως μας προέκυψαν μέσα από τους αιώνες οι αντίστοιχες ψωμί, νερό και κρασί. Δυστυχώς σε καμμιά απ’ όλες τις βαθμίδες του σχολείου δεν προβλέπεται η ανάλυση των λέξεων της νεοελληνικής που αγνοούμε την ετυμολογία ή την ελληνικότητά τους. Είναι ενδιαφέρον να ξέρουμε ότι ο άρτος λεγόταν και ψωμός, κι ότι ο οίνος πινόταν πάντα ως κράμα (κρασί), με την προσθήκη νεαρού (νερού)δηλ. φρέσκου, ύδατος στους κρατήρες. Στο ένθετο που συνοδεύει το CD «Της προσφυγιάς τραγούδι», μια εκπληκτική δουλειά έφηβων παιδιών του Πολ. συλλόγου Κοιλάδας Λάρισας, με… Read More