{phocagallery view=category|categoryid=24|imageid=130|displayname=0|displaydetail=0|displaydownload=0|displaybuttons=0|displaydescription=0}
Στο Πολύστυλο, κοντά στην πλατεία, έμενε η θεία Δεσποινιώ. Εξηκοντούτις και άνω, διατηρούσε σημάδια της παλιάς ομορφιάς της. Τσαχπίνικο βλέμμα, καλογραμμένα φρύδια, μικρή μυτούλα, δυό πλεξούδες να τυλίγουν το μέτωπο, κλασσικό χτένισμα όλων των γιαγιάδων μας που θυμίζει κεφαλή αγάλματος , και παρόλα τα γεράματα απαραίτητα στ’ αυτιά, περίτεχνα χρυσά σκουλαρίκια.
-Ήμαν εγώ στα νειάτα μ’! έλεγε.
Όταν μας είδε σε μια πρόβα του Συλλόγου να χορεύουμε μπαϊντούσκα, με τη μουσική
υπόκρουση του Δοϊτσίδη στο «Πέρα στα ψηλά τσαρντάκια», φρύαξε.
Σηκώθηκε από τον πάγκο, όπου μια παρέα ηλικιωμένων γυναικών του χωριού παρακολουθούσε με κριτικό βλέμμα τους χορούς, βρόντηξε κάτω τη μαγκούρα της, κοίταξε κατάματα τον δάσκαλο του χορευτικού, που είχε μαθητεύσει και στο Συγκρότημα της Δώρας Στράτου ο άνθρωπος, και απεφάνθη κατηγορηματικά και περιφρονητικά:
-Αυτά μαρ’ δεν είνι Θρακιώτ’κα! Αυτά είνι Λαζέϊκα*!
Ήρθε η γυναίκα ν’ ακούσει κανα Θρακιώτικο τραγούδι, αλλά το αυτί της εξοικειωμένο στα ακούσματα της Θρακικής Προποντίδας, με τους καρσιλαμάδες ,τα συρτά και τα χασάπικα, ξενιζόταν στο ηχόχρωμα των Μάρηδων*, που τόσο πιστά απέδιδαν οι αδελφές Δοϊτσίδη! Κι από τότε δεν ξαναπάτησε το πόδι της στο Σύλλογο.
Η θεία Δεσποινιώ ήταν πρώτη στα τραγούδια και στα καλαμπούρια. Σε μια εκδρομή του Δημοτικού Σχολείου, βγαίνοντας το λεωφορείο από την Καβάλα, στον Άγιο Σύλλα όπως λέμε, μερακλώθηκε κι άρχισε το τραγούδι «Του γιοφυριού της Άρτας». Έλα όμως που δεν ήταν μαθημένη σαν εμάς , να τραγουδάει αποσπασματικά , λίγο το ένα, λίγο το άλλο .
Από Καβάλα μέχρι Τέμπη , εν μέσω πειραγμάτων και ειρωνειών, συνέχιζε να τραγουδά απερίσπαστη το ίδιο τραγούδι, με πάθος κι επιμονή. Δεν σκόπευε να σταματήσει αν δεν το έλεγε ολόκληρο. Τί αξία είχε να το κόψει στη μέση; Κόβεις ποτέ μια ιστορία στη μέση;
“-‘Αϊντ’ Αρετή, κυρά-Αρετή κι ο κάλφας σε γυρεύει.
-Και τι με θέλει ο κάλφας μου, μπροστά στη μαστοριά του;
Έχω ψωμί στην π’νακωτή και το μωρό στην κούνια.”
Άχ! Θεία Δεσποινιώ και να’ξερες! Οι μουσικοί δεν παίζουν τα τραγούδια μας, κανείς δεν ενδιαφέρεται να καταγράψουμε και να προβάλλουμε την ταυτότητά μας, στα πανηγύρια μας δεν αρχίζουμε πια με την «Άλφα», ξέρεις,
. «Άλφα θέλω ν’αρχινήσω, το Σταυρό να προσκυνήσω
Βήτα βέβαια σου λέγω, μη με τυρρανείς και κλαίγω».
Ούτε φοράμε στο Σύλλογο τις φορεσιές του Ναϊπ-κιοϊ ή της Καστάμπολης, παρά ακριβή αντίγραφα «Μεταξάδων».
Θα’θελα να μαθαίναμε στο σχολείο για την αρχαία ιστορία των περιοχών απ’ όπου ήρθατε , για την οργανωμένη γενοκτονία που υποστήκατε στην Ανατολική Θράκη και χωρίς εθνικιστικές κορώνες, για την αντίσταση και τους αγώνες του λαού.
Να μας έλεγαν, θεία Δεσποινιώ , ότι το 1914, τότε που ξεκινούσε η « πρώτη προσφυγιά», όπως τη λέγατε, η πληθυσμιακή πυκνότητα του Ελληνισμού ήταν μεγαλύτερη στην Κύπρο, στην Ανατολική Θράκη και στον Πόντο, απ’ ότι στη Θεσσαλία, στη Μακεδονία και στην Ήπειρο κι εντός των ορίων του Ελλαδικού κράτους ακόμα.
Όταν το 1994 η Ελληνική Βουλή αναγνώρισε τη Γενοκτονία του Πόντου, αναρρωτιέμαι γιατί οι Θρακιώτες βουλευτές ή τα Θρακικά αλλά και Μικρασιατικά Σωματεία απέφυγαν να μιλήσουν για τη γενικευμένη γενοκτονία των Χριστιανικών πληθυσμών της Aνατολής.
Εσύ θεία Δεσποινιώ, είχες τον τρόπο σου, σ’ ακούσουν δε σ’ ακούσουν , να βροντάς τη μαγκούρα, να υπερασπίζεσαι με πείσμα αυτό που πιστεύεις σωστό, πράγμα που τελικά δεν είναι τόσο εύκολο όσο φαίνεται!
Οι καλοθελητές, οι «έξυπνοι» των καιρών, καραδοκούν να σε χαρακτηρίσουν τουλάχιστον « γραφική», ή έξω από το πνεύμα της εποχής.
*Μάρηδες = Οι κάτοικοι δεκατριών χωριών γύρω από το Διδυμότειχο με κοινή καταγωγή, πολιτισμικά και μουσικά στοιχεία. Το ρεπερτόριο της περιοχής έχει δυσανάλογα μεγάλη προβολή σε σύγκριση με την υπόλοιπη Δυτ.Θράκη και πολύ περισσότερο με την Ανατολική, μια που από κει κατάγονται οι πιο γνωστοί Θρακιώτες τραγουδιστές: Αηδονίδης, Δοϊτσίδης, Δημούδης.
*Λαζέϊκα =Ποντιακά