Μια συνταγή  πραγματικά  πατροπαράδοτη, που μεταδίδονταν από γενιά σε γενιά, από μάνα σε κόρη, στόμα με στόμα , ήταν ο χαλβάς από σιμιγδάλι.

-«Κοίτα» μού’ χε πει η μάνα μου, όπως της είχε πει κι η δική της κάποτε,

  «θα θυμάσαι:  Ένα, δύο, τρία, τέσσερα. Ένα το λάδι, δύο το σιμιγδάλι, τρία η ζάχαρη, τέσσερα το νερό. Τέσσερα υλικά, τέσσερις αναλογίες».

Κάθε Ψυχοσάββατο τώρα τη Σαρακοστή, ήταν

απαραίτητος μαζί με τα κόλλυβα. Μπροστά στην Ωραία Πύλη του Ναού,  ήταν αραδιασμένα πιάτα με κόλλυβα, στολισμένα με κύμινο και καρύδια, και πιατέλλες με χαλβά κομμένο σε στενόμακρα κομματάκια.    

 

Εκεί , μπορείς να δοκιμάσεις κάθε ποικιλία στην παρασκευή του χαλβά. Το « ένα –δύο- τρία», παίζει. Λιγότερο νερό  πιο σπυρωτός, όσο τον καβουρντίζεις τόσο σκουραίνει, όσο πιο γρήγορα τον σιροπιάσεις, τόσο και πιο ανοιχτόχρωμος, σαν κι αυτόν που τρατάρονται  στην Τουρκία οι  φίλες της νύφης, μετά το λουτρό της  μελλόνυφης  στο χαμάμ.

Για το Ψυχοσάββατο των Αγίων Θεοδώρων, η φίλη μου η Άννα Εξουζίδου απ’ τις Κρηνίδες , με πατέρα Πόντιο και μητέρα Θρακιώτισσα,  μας έλεγε κάποτε στο Γυμνάσιο:

-Θα βάλεις λίγα κόλλυβα σ’ ένα χαρτάκι κάτω απ’ το μαξιλάρι σου, και θα πεις πριν κοιμηθείς στην προσευχή σου:

«Άγιε Θόδωρε καλέ, άξιε και θαυματουργέ,

εις την έρημο που πας και τις Τύχες συναντάς,

άμα δεις και τη δική μου, πες της νά’ ρθει να με βρεί»

και θα δεις στον ύπνο σου αυτόν που θα παντρευτείς.

-Πού τό’ μαθες καλέ αυτό; Τη ρώτησα.

-Απ’ τη μαμά μου, μού’ πε. Εγώ είμαι Θρακιώτισσα, ο αδελφός μου είναι Πόντιος.

Επιτρέψτε μου,  μια  που μιλάμε και για Θεοδώρους,   εν τη ρύμη του λόγου,  να σας συστήσω έναν ακόμη συμμαθητή μου μια τάξη μικρότερο από μας,  και «Θρακιωτάκι»,*   το Θοδωρή απ’ τη Λυδία*. Μεγάλο ταλέντο αυτό το παιδί στον αθλητισμό, έχανε συχνά μαθήματα για να συμμετέχει σε ποδοσφαιρικούς αγώνες κι  ο Μαυρίκος* ο Παπαευαγγέλου,  ο γυμναστής μας από το Σουφλί, τον συμβούλευε:

-Θοδωρή, άνοιξε και κανένα βιβλίο. Με τη μπάλα δε γίνεσαι άνθρωπος!

Αν έγινε λέει! Ήταν ο Θοδωρής ο Ζαγοράκης ,νυν πρόεδρος της ΠΑΕ ΠΑΟΚ, και αρχηγός της Εθνικής μας, όταν  πήραμε το Πανευρωπαϊκό Κύπελλο Ποδοσφαίρου το 2004!

Επανερχόμενη στο χαλβά, αν αποφασίσετε να τον φτιάξετε, καβουρντίστε σε μέτρια φωτιά ανακατεύοντας συνεχώς, το σιμιγδάλι στο αγνό ελαιόλαδο, μέχρι να πάρει χρώμα, να χάσει την υγρασία του και να αρχίσει να αναδεικνύει τα αρώματά του. Ταυτόχρονα σε άλλο σκεύος, βράζετε το σιρόπι κι αρωματίζετε προαιρετικά με φλούδες εσπεριδοειδών και ξυλάκια κανέλλας.

Αν αντικαταστήσετε  ένα μέρος ζάχαρης με μια κουταλιά μελάσσα,  εμπλουτίζετε το χαλβά σε  μέταλλα και ιχνοστοιχεία, πολύτιμα ειδικά αν νηστεύετε, όπως ασβέστιο περισσότερο από το γάλα, σίδηρο τουλάχιστον όσο τα αυγά και κάλλιο, χωρίς να αλλοιωθεί η παραδοσιακή γεύση.  Ελέγξτε το χρώμα του σιροπιού, με την προσθήκη της μελάσσας να μην σκουρύνει  περισσότερο απ’ όσο επιθυμείτε. 

Καθώς καβουρντίζεται το σιμιγδάλι, μπορείτε να προσθέσετε μια χουφτίτσα κοπανισμένο καρύδι ή αμύγδαλα, αναποφλοίωτα ή ασπρισμένα. Στη νηστεία των Χριστουγέννων, προτιμείστε κουκουνάρι.

Αδειάζετε το μίγμα σε ρηχό σκεύος ή φόρμα  και όταν κρυώσει κόβετε σε κομματάκια και σερβίρετε.

Αν πάλι θέλετε, επισκεφτείτε ένα Ψυχοσάββατο την εκκλησία του πλησιέστερού σας  χωριού, γευτείτε τον και συγχωρείστε.

 

 « Θρακιωτάκι»  Η προσφώνηση που χρησιμοποιούν οι Θρακιώτες μεταξύ τους, όπως λόγου χάρι οι Πόντιοι λένε «τ’εμέτερον», ή οι Κρητικοί «σύντεκνε».

*Μαυρίκος ή Μαυρουδής: Το όνομα Μαυρίκιος, στο Θρακικό  ιδίωμα.

*Λυδία: χωριό του δήμου Φιλίππων που πήρε το όνομά του από την πρώτη Ευρωπαία Χριστιανή, την Αγία Λυδία, που βαπτίστηκε από τον Απόστολο Παύλο στο ποταμάκι που μέχρι σήμερα υπάρχει εκεί, τον Ζυγάκτη. Ο ποταμός Ζυγάκτης πάλι, πήρε το όνομά του από τον άξονα του ζυγού, του άρματος του Πλούτωνα, που έσπασε εκεί, κατά την αρπαγή της Περσεφόνης.